W ramach przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę z o. o. przepisy przewidują obowiązek w postaci przygotowania planu przekształcenia. Do planu przekształcenia podstawowym załącznikiem jest projekt aktu założycielskiego spółki. Akt założycielski to umowa spółki z o. o. (lub statut spółki w przypadku spółki akcyjnej lub prostej spółki akcyjnej). Dokument ten będzie określał zasady funkcjonowania spółki przekształconej, w tym wspólników i zarządu. Warto na etapie planowania przekształcenia w spółkę zastanowić się co powinna zawierać akt założycielski spółki, żeby pomagał funkcjonować nowej spółce powstałej w wyniku przekształcenia.
Akt założycielski spółki z o. o. jako załącznik do planu przekształcenia.
Akt założycielski spółki z o. o. to nic innego jak umowa spółki, tylko dla spółki jednoosobowej. W związku z tym, że tylko jednoosobowa spółka kapitałowa może powstać w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę, przepisy mówią o akcie założycielskim, a nie o umowie spółki. Pod kątem faktycznym jest to jednak to samo.
Projekt aktu założycielskiego powinien być przygotowany przez przedsiębiorcę, który chce się przekształcić w spółkę z o. o. i załączony do planu przekształcenia.
Zasady funkcjonowania spółki z o. o. wynikają z kodeksu spółek handlowych
Przede wszystkim musisz wiedzieć, że zasady funkcjonowania spółki prawa handlowego, w tym spółki z o. o. oraz spółki akcyjnej są określone dość dokładnie przez przepisy kodeksu spółek handlowych, a pośrednio też przez inne przepisy. Dzięki temu każda spółka jeśli nie ma odpowiednich zapisów w umowie spółki, może działać zgodne z tymi przepisami. Przepisy te określają takie sprawy jak kompetencje zgromadzenia wspólników, zasady zarządzania spółką i powoływania członków zarządy, procedurę sprzedaży udziałów w spółce, likwidacji spółek i inne sprawy, które mogą się pojawić przy prowadzeniu działalności w formie spółki.
Minimalna treść aktu założycielskiego dla celów przekształcenia w spółkę z o. o.
Minimalna treść umowy spółki zgodnie z przepisami musi określać wyłącznie:
- firmę i siedzibę spółki;
- przedmiot działalności spółki;
- wysokość kapitału zakładowego;
- czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział;
- liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników;
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
To tylko kilka informacji i jeśli wpiszesz je do projektu aktu założycielskiego, będzie to wystarczające do tego, żeby sąd rejestrowy wpisał spółkę przekształconą do KRS. Jeśli będziesz chciał się dowiedzieć więcej jak ma działać Twoja nowa spółka powstała z przekształcenia, będziesz musiał po prostu sięgać po przepisy i reguły wynikające z KSH.
Co warto wpisać do aktu założycielskiego przekształconej spółki z o. o.
Z naszej perspektywy przedsiębiorca, który przechodzi przez proces przekształcenia w spółkę z o. o. nie powinien być minimalistą w przygotowaniu projektu aktu założycielskiego. Przepisy KSH mają bowiem w większości tzw. dyspozytywny charakter. Można je w większości zmienić zupełnie lub wyłączyć. Dzięki temu spółki mogą mieć różne warunki i zasady funkcjonowania.
Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę ma zawsze jakiś cel i w związku z tym warto pod ten cel przygotować zapisy aktu założycielskiego, tak żeby pomagały w późniejszym funkcjonowaniu przekształconej spółki, a nie stanowiły hamulec dla jej działań. Poniżej przedstawiamy listę spraw, które jednoosobowy przedsiębiorca powinien przemyśleć przy planowaniu treści aktu założycielskiego na potrzeby przekształcenia w spółkę z o. o.
- kompetencje zgromadzenia wspólników i uprawnienia osobiste wspólników (uprzywilejowanie udziałów)
Często powodem przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę jest dopuszczenie do nowej spółki innych osób, czy to w formie inwestorów czy po prostu wspólników. O ile jednoosobowy wspólnik sp. z o. o. ma całość kompetencji w swoich rękach, to pojawienie się nowego wspólnika zawsze ogranicza swobodę podejmowania decyzji. Warto wobec tego przemyśleć, jakie sprawy powinny być zastrzeżone do kompetencji zgromadzenia wspólników, a jakie od indywidualnej decyzji wspólnika. Przepisy pozwalają bowiem przyznawać uprzywilejowanie dla udziałów niektórych osób, dzięki czemu zyskują oni dodatkowe kompetencje. Mogą one być różne i dotyczyć różnych obszarów funkcjonowania spółki. Najczęściej spotyka się uprzywilejowanie polegające na konieczności uzyskania zgody konkretnego wspólnika na sprzedaż udziałów przez innego wspólnika lub też osobiste uprawnienie do powoływania i odwoływania zarządu.
- warunki dziedziczenia
W umowie spółki można uregulować w jaki sposób ma następować dziedziczenie spółki przez umożliwienie wejścia do spółki po śmierci wspólnika tylko takich osób, które spełniają określone wymogi. Warto pomyśleć nad tą kwestią, bowiem nigdy nie wiadomo co jest pisane wspólnikowi.
- wynagrodzenie za świadczenia osobiste
Uszczelnianie systemu ubezpieczeń społecznych i obejmowanie ZUSem coraz to nowych form uzyskiwania pieniędzy ze spółki spowodowało, że renesans w 2022 roku przeżywa regulacja o tzw. powtarzających się świadczeniach niepieniężnych wspólnika na rzecz spółki. Reguluje to art. 176 ksh, który mówi o tym, że jeżeli wspólnik ma być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych, w umowie spółki należy oznaczyć rodzaj i zakres takich świadczeń. Za takie świadczenia należne jest wspólnikowi wynagrodzenie, które aktualnie jest ciekawym sposobem na realizację zysków ze spółki przez wspólnika. Jest ono bowiem korzystnie opodatkowane, a ponadto nie stanowi tytułu do objęcia ZUSem (póki co – stan na rok 2022).
- podwyższenie kapitału bez zmiany spółki. Dopłaty do spółki
Jeśli planujesz spółkę rozwijać przez pompowanie jej kapitału zakładowego, możesz przewidzieć to w umowie spółki dzięki czemu ograniczysz koszty i formalności związane z decyzją o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki.
Do tego warto przemyśleć temat dopłat do spółki. To alternatywa względem pożyczek służąca dokapitalizowywaniu spółek – czyli po prostu dosypywania do nich pieniędzy. Jeśli przewidzisz obowiązek wspólników wnoszenia dopłat, możesz ograniczyć formalności jeśli spółka będzie potrzebowała pieniędzy, a także ułatwić późniejsze odzyskanie tych pieniędzy.
- warunki przymusowego umorzenia udziałów, prawo pierwokupu udziałów, prawo pierwszeństwa, warunki sprzedaży udziałów
Ważną częścią aktu założycielskiego w wielu przypadkach powstania spółki z przekształcenia przedsiębiorcy mogą być zapisy dotyczące umorzenia udziałów oraz wszystkie regulacje dotyczące tego kiedy i na jakich warunkach wspólnik może sprzedać udziały. Jest to szczególnie ważne, jeśli planujesz dopuścić do spółki nowe osoby. Odpowiednimi zapisami w projekcie aktu założycielskiego możesz zapewnić sobie pewne prawa kontroli nad składem wspólników, a nawet warunki pozbycia się wspólników, których działanie nie będzie zgodne z interesem spółki.
- zakaz konkurencji i inne obowiązki dla wspólników
Ponadto w umowie spółki można zawrzeć inne ciekawe regulacje takie jak zakaz konkurencji dla wspólników lub inne obowiązki związane z tym, że dana osoba jest wspólnikiem Twojej spółki. W zależności od planów rozwoju spółki przekształconej, może warto to wszystko przemyśleć?
…to tylko niektóre sprawy z wielu, które mogą znaleźć się w projekcie aktu założycielskiego nowej spółki.
Czemu warto dobrze napisać projekt aktu założycielskiego przekształconej spółki?
Warto o tych wszystkich rzeczach myśleć już na etapie powstawania spółki. Później oczywiście możliwa jest zmiana umowy spółki, jednak wiąże się to z kolejnymi wydatkami i formalnościami. Jeśli można tego uniknąć, absolutnie warto to zrobić.
Ponadto jeśli zmiana umowy spółki nastąpi już po tym jak zmieniony zostanie skład osoby spółki, wszystkie nowe obowiązki lub ograniczenia praw wspólników będą wymagały zgody wspólników. Jeśli sytuację wspólników uregulujesz z góry, wspólnik który dołącza do spółki musi liczyć się z zasadami jej funkcjonowania.
Przygotowanie projektu aktu założycielskiego spółki powstałej z przekształcenia przedsiębiorcy w naszej ocenie warto zlecić profesjonalistom. Dzięki temu zagwarantujesz sobie przygotowanie dobrej umowy spółki, która pomoże, a nie będzie przeszkadzać, w rozwijaniu Twojej działalności.
Akt założycielski – zmiana po sporządzeniu planu przekształcenia spółki
Na koniec warto dodać, że jeśli pomiędzy sporządzeniem planu przekształcenia, a złożeniem oświadczenia o przekształceniu będziesz chciał zmienić treść aktu założycielskiego nie ma żadnych przeszkód prawnych, żeby to zrobić. Nie jest tak, że przygotowanie projektu aktu założycielskiego na etapie przygotowywania planu przekształcenia wiąże przedsiębiorcę, który chce się przekształcić w spółkę. Ma on możliwość do momentu złożenia oświadczenia o przekształcenia zmienić projekt umowy spółki. Doradzamy jednak wówczas do oświadczenia o przekształceniu dodać kilka zdań wyjaśnień, tak żeby sad rejestrowy rozpatrujący wniosek o wpisanie spółki przekształconej wiedział o sytuacji, która wystąpiła.
Jeśli masz pytania o przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę z o. o. lub szukasz pomocy prawnej w procesie przekształcenia w spółkę, zapraszamy do kontaktu.
