Aspekt podatkowy związany z przekształceniem jednoosobowego przedsiębiorcy w spółkę jest jednym z ważniejszych, który trzeba wziąć pod uwagę planując przekształcenie. W tym artykule odpowiadamy na pytanie jakie skutki podatkowe ma przekształcenie osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą w spółkę z o. o. na gruncie podatku VAT. Zapraszamy do lektury
W jaką spółkę może przekształcić się przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą?
Jeśli dotychczas wykonujesz działalność gospodarczą w formie jednoosobowego przedsiębiorstwa przepisy KSH pozwalają Ci przekształcić się wyłącznie w spółkę kapitałową. Oznacza to, że możesz dokonać przekształcenia w:
- Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością,
- Prostą spółkę akcyjną,
- Spółkę akcyjną.
Najczęściej jednak wybieraną forma prawną przy przekształceniu JDG jest przekształcenie w spółkę z o. o. Jest ona przeznaczona dla małego i średniego biznesu, zapewniając przede wszystkim bezpieczeństwo jego prowadzenia.
Innym sposobem na przekształcenie jest wniesienie aportu prowadzonego przedsiębiorstwa do nowej spółki. W tym wypadku właściwie nie ma ograniczeń i takiego rodzaju przekształcenia można dokonać z użyciem każdego typu spółki – niezależnie czy osobowej, czy kapitałowej. Ta forma ma jednak pewnego rodzaju minusy, w tym najistotniejszy – nie zapewnia ona pełnej sukcesji prawnej pomiędzy przekształcanym przedsiębiorcą i spółką.
Obie formy są jednak dostępne i obie warto rozważyć planując przekształcenie JDG w spółę z o. o. lub jakąkolwiek inną spółkę. Więcej na ten temat możesz przeczytać w naszym wpisie >>
Skutki podatkowe w VAT przy przekształceniu przedsiębiorcy w spółkę z o. o.
Opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie czynności, które ustawa o podatku od towarów i usług kwalifikuje jako dostawę towarów lub świadczenie usług, poza wyjątkami. Należy zatem zadać pytanie, czy przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę z o. o. będzie transakcją podlegającą opodatkowaniu VAT i czy w związku z tym będzie trzeba zapłacić ten podatek?
Przekształcenie w trybie kodeksu spółek handlowych polega na zmianie formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej. Przy przekształceniu jednoosobowego przedsiębiorcy w spółkę z o. o. majątek tego przedsiębiorcy „przechodzi” na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Nie jest to jednak kwalifikowane jako dostawa towarów w myśl przepisów o VAT.
Zmiana formy prawnej prowadzenia działalności nie jest zatem zdarzeniem, które skutkowałoby powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku VAT. Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę z o. o. będzie zatem neutralne na gruncie podatku VAT.
Jeśli potrzebujesz potwierdzenia dla powyższych informacji możesz je znaleźć w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 marca 2022 roku o sygnaturze: 0114-KDIP1-1.4012.105.2022.1.IZ. Jest ona dostępna na stronie: https://eureka.mf.gov.pl/informacje/podglad/485410
Podobnych stanowisk w indywidualnych interpretacjach podatkowych znajdziemy więcej.
Przekształcenie polegające na wniesieniu zorganizowanej części przedsiębiorstwa jako aportu do spółki z o. o., a VAT
Inna sytuacja prawna występuje w przypadku przeniesienia przedsiębiorstwa prowadzonego w formie JDG na spółkę jako aportu. Ten rodzaj, choć bywa nazywany przekształceniem, nie jest właściwie przekształceniem. Polega on na założeniu lub zakupie spółki w optymalnej formie prawnej, w drugim kroku na wydzieleniu zorganizowanej części przedsiębiorstwa z firmy, a w trzecim kroku na wniesieniu jej jako aportu (wkładu niepieniężnego) do tej spółki. W wyniku tego łańcucha czynności powstaje zatem nowy podmiot, który nabywa przedsiębiorstwo gotowe do dalszego prowadzenia, jednak bez pełnej sukcesji, a wyłącznie z pewną sukcesją majątkową.
Taka operacja zgodnie z przepisami także jest neutralny pod kątem podatku VAT. Zgodnie z art. 6 ustawy o VAT, przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części. Pamiętaj jednak, że to wyjątek (choć nie jedyny) od zasady, zgodnie z którą wniesienie aportu jest czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT. Znajdzie on jednak zastosowanie o ile spełnione są warunki do uznania, że aport rzeczywiście stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Jeżeli zatem przedmiotem aportu do spółki z o. o. nie będzie przedsiębiorstwo lub zorganizowana jego część, wtedy ustawę o VAT będziemy musieli stosować. Dlatego tak ważne jest aby dobrze zaplanować przekształcenie także w takiej formie. Jeśli niewłaściwie określisz skład ZCP może się okazać, że fiskus będzie domagał się zapłaty VAT.
Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa w ustawie o VAT
Zgodnie definicją zorganizowanej części przedsiębiorstwa z ustawy o VAT, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Definicja ta wcale nie jest łatwa i zawiera sporo pułapek. Powszechne są chociażby przypadki kiedy urząd skarbowy kwestionuje zdolność do samodzielnego realizowania zadań gospodarczych wyodrębnionych ZCP tylko z tego tylko powodu, że nie wpisano w jego skład umowy na lokal, w którym dotychczas prowadzona była firma. Więcej na ten temat znajdziesz w innych naszych artykułach.
Ustalając skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa i planując przekształcenie warto zatem skorzystać ze wsparcia doświadczonych specjalistów z tej dziedziny, którzy pozwolą zminimalizować istniejące ryzyka, w tym ryzyka podatkowe.
